#ไหว้พระด้วยกันนะ #7 วัดธรรมจักรเสมาราม จังหวัดนครราชสีมา

ตั้งอยู่บ้านคลองขวาง ตำบลเสมา แต่เดิมบริเวณนี้เป็นศาสนสถานในสมัยทวารวดี มีโบราณวัตถุที่สำคัญ คือ พระพุทธรูปปางไสยาสน์ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 1200 พระเศียรอยู่ทางทิศใต้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก นอกจากนี้ยังมีธรรมจักรหินทราย มีหน้ากาลทั้ง 2 ด้าน ตอนล่างสลักลายคล้ายหน้าพนัสบดี (เจ้าป่า ต้นโพธิ์ ต้นไทร) เก็บรักษาไว้ในศาลา ส่วนโบราณวัตถุอื่น ๆ ได้นำไปจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมาย ได้แก่ พระพุทธรูปสัมฤทธิ์ พระพิมพ์ดินเผา ลูกปัดแก้ว แวดินเผาที่ใช้ปั่นด้าย และศิลาจารึก

จุดเด่นทางโบราณคดีและศิลปกรรม

1. พระพุทธรูปปางไสยาสน์ (พระนอนหินทราย)

• สร้างขึ้นราว พุทธศตวรรษที่ 13 (ประมาณปี พ.ศ. 1200)
• ขนาด: ยาว 13.30 เมตร สูง 2.50 เมตร
• พระเศียรหันไปทางทิศใต้ พระพักตร์หันไปทางทิศตะวันออก
• สลักจากหินทรายหลายก้อนประกอบกัน
• ลักษณะเด่น: พระขนงเป็นสันนูนรูปปีกกา พระเนตรโปน พระโอษฐ์แบะเล็กน้อย ขมวดพระเกศาเป็นรูปก้นหอย

2. ธรรมจักรหินทราย

• ศิลปะทวารวดี ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.41 เมตร
• มีหน้ากาลทั้งสองด้าน
• ตอนล่างสลักลายคล้าย หน้าพนัสบดี ซึ่งเป็นสัตว์ในตำนานที่ผสมลักษณะของโค ครุฑ และหงส์
• ธรรมจักรนี้เชื่อว่าถูกสร้างขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับพระนอน

โบราณวัตถุอื่น ๆ ที่ค้นพบ

• พระพุทธรูปสัมฤทธิ์
• พระพิมพ์ดินเผา
• ลูกปัดแก้ว
• แวดินเผาสำหรับปั่นด้าย
• ศิลาจารึก
• โบราณวัตถุเหล่านี้ถูกนำไปจัดแสดงที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมาย เพื่อการอนุรักษ์และศึกษา

ความสำคัญทางประวัติศาสตร์

มีการพบโบราณสถานอื่น ๆ ใกล้เคียง เช่น ปราสาทหินเมืองแขก และ ปราสาทหินโนนกู่ ซึ่งสะท้อนอิทธิพลของวัฒนธรรมขอมในภายหลัง
ข้อมูลจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

พื้นที่นี้เคยเป็นเมืองโบราณชื่อ เมืองเสมา ซึ่งมีการอยู่อาศัยต่อเนื่องตั้งแต่ยุคทวารวดีจนถึงยุคขอม