ฟ้าผ่าเกิดขึ้นภายใต้เมฆฝนฟ้าคะนอง โดยเมื่อก้อนเมฆเคลื่อนที่ มีลมและเกิดการเสียดสีกับโมเลกุลของหยดน้ำและน้ำแข็งภายในก้อนเมฆ ทำให้เกิดการแตกตัวของประจุไฟฟ้า ประจุลบส่วนใหญ่จะอยู่ทางด้านล่างของก้อนเมฆ ขณะที่ประจุบวกจะอยู่ทางด้านบนของก้อนเมฆ
สถานที่ที่มีโอกาสเกิดฟ้าผ่ามากที่สุดคือบริเวณโล่งแจ้ง เช่น สระน้ำ ชายหาด สนามกอล์ฟ และจุดที่สูงในบริเวณนั้นๆ เช่น ต้นไม้ อาคารสูง ซึ่งเป็นเหตุทำให้เราเห็นฟ้าผ่าบ่อยในพื้นที่แล้งครับ
นอกจากฟ้าผ่าแล้ว ยังมีปรากฏการณ์อื่นๆ ที่เกิดขึ้นใต้เมฆด้วยค่ะ ตัวอย่างเช่น:
1. **ฟ้าคะนอง (Aurora)**:
ฟ้าคะนองเกิดจากการกระจายของประจุไฟฟ้าในชั้นบรรยากาศ ซึ่งส่งผลให้มีการเกิดแสงสว่างที่มีสีสันต่างๆ บนฟ้าคะนอง ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นในพื้นที่ที่มีแม่น้ำขนานใหญ่ และมีชั้นบรรยากาศที่มีก๊าซต่างๆ อยู่มาก ๆ อย่างเช่น แม่น้ำนีล และแม่น้ำยูคาน
2. **ฟ้ามีด (Brocken spectre)**:
ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อมีแสงอาทิตย์ตกลงมาใส่ก้อนเมฆ ซึ่งทำให้เกิดเงาขนานขนานหนึ่งที่มีรูปร่างคล้ายกับมนุษย์ ปรากฏการณ์นี้มักเกิดขึ้นในภูเขาสูง ๆ หรือบริเวณที่มีเมฆหนา
3. **ฟ้าสาย (Sun dogs)**:
ฟ้าสายเกิดจากการกระจายแสงของอาทิตย์ผ่านแปลงแก้วน้ำแข็ง ซึ่งทำให้เกิดแสงสว่างสองจุดที่อยู่ข้างของอาทิตย์ ปรากฏการณ์นี้มักเกิดขึ้นในช่วงเช้าหรือเย็นในวันที่มีฝนตกหนัก
ฟ้าผ่า เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดขึ้นภายใต้ก้อนเมฆฝนฟ้าคะนอง ซึ่งเมื่อก้อนเมฆเคลื่อนที่ก็จะมีลมและเกิดการเสียดสีกับโมเลกุลของหยดน้ำ และน้ำแข็งภายในก้อนเมฆ ทำให้เกิดการแตกตัวของประจุไฟฟ้า โดยประจุลบส่วนใหญ่จะอยู่ทางด้านล่างของก้อนเมฆ ขณะที่ประจุบวกจะอยู่ทางด้านบนของก้อนเมฆ ฟ้าผ่าแบ่งออกเป็นหลายประเภท ซึ่งรวมถึง:
- ฟ้าผ่าภายในก้อนเมฆ:
- เกิดจากการเชื่อมต่อประจุลบด้านล่างกับประจุบวกด้านบนเข้าด้วยกัน ฟ้าผ่าแบบนี้มักจะเกิดมากที่สุด และเป็นที่รู้จักมากที่สุดในประเทศไทย
- ฟ้าผ่าจากเมฆก้อนหนึ่งไปยังเมฆอีกก้อนหนึ่ง:
- เกิดจากประจุลบในเมฆก้อนหนึ่งไปยังประจุบวกในเมฆอีกก้อนหนึ่ง
- ฟ้าผ่าจากฐานเมฆลงสู่พื้น หรือฟ้าผ่าแบบลบ:
- เกิดจากการปลดปล่อยประจุลบออกจากก้อนเมฆ ซึ่งอาจทำให้พื้นผิวของโลกที่อยู่ “ใต้เงา” ของเมฆมีประจุเป็นบวก
- ฟ้าผ่าจากยอดเมฆลงสู่พื้น หรือฟ้าผ่าแบบบวก:
- เกิดจากการปลดปล่อยประจุบวกออกจากก้อนเมฆ ซึ่งสามารถผ่าได้ไกลออกไปจากก้อนเมฆ ถึง 40 กิโลเมตรในเวลา 1 วินาที ฟ้าผ่าแบบบวกมักเกิดในช่วงท้ายของพายุฝนฟ้าคะนองคือหลังจากที่ฝนซาแล้ว การป้องกันฟ้าผ่าสามารถทำได้หลายวิธี ตั้งแต่การออกแบบและก่อสร้างอาคารตามหลักการป้องกันฟ้าผ่า
Source: Conversation with Copilot, 7/3/2024
(1) “ฟ้าผ่า” ข้อเท็จจริงที่ควรรู้ – NSTDA. https://www.nstda.or.th/home/knowledge_post/thunderbolt1/.
(2) ฟ้าผ่าบ่อยในพื้นที่ซึ่งอุดมสมบูรณ์จริงหรือ. https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/50554.
(3) “ฟ้าผ่า” ข้อเท็จจริงที่ควรรู้ – NSTDA. https://bing.com/search?
(4) ไฟป่าจากฟ้าผ่า กำลังคุกคามป่าในซีกโลกเหนือ. https://www.bbc.com/thai/articles/cw52ewdrx4wo.
(5) undefined. https://bing.com/search?q=.
Source: Conversation with Copilot, 7/3/2024
(1) ฟ้าผ่า – วิกิพีเดีย. https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%B2.
(2) “ฟ้าผ่า” ข้อเท็จจริงที่ควรรู้ – นิตยสารสาระวิทย์ โดย สวทช.. https://www.nstda.or.th/sci2pub/lightning/.
(3) “ฟ้าผ่า” ข้อเท็จจริงที่ควรรู้ – NSTDA. https://www.nstda.or.th/home/knowledge_post/thunderbolt1/.
(4) ฟ้าผ่า : นักวิทยาศาสตร์เชื่อใช้เลเซอร์ช่วยเบี่ยงเบนวิถีสายฟ้าฟาดได้. https://www.bbc.com/thai/international-64399313.
(5) undefined. http://guru.sanook.com/6143/ฟ้าผ่า/.
(6) undefined. http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/53/Lighting/index2.htm.